________________________________________

De Tweede Wereldoorlog blijft als moreel ijkpunt van groot belang voor de nationale identiteit. Welk en wiens oorlogsverleden herinnerd en herdacht wordt, is omstreden en aan verandering onderhevig. Dat laat het voorbeeld van Kamp Westerbork goed zien. Uit de houding van de Joodse gemeenschap blijkt ook dat een groep kan weigeren om erfgoed als deel van zijn identiteit te aanvaarden. Nog in 1966 zei een oud-kampbewoner over het plan een gedenkteken op te richten ter herinnering aan het kamp: ‘ik heb geen behoefte aan nóg een gedenkteken. Ik probeer, nu al 25 jaar, te vergeten.’

In de eenentwintigste eeuw wordt het aantal mensen dat de oorlog zelf heeft meegemaakt steeds kleiner, maar de behoefte aan herdenkingen en herinneringsplaatsen lijkt alleen maar te groeien. Een van de nieuwere monumenten is het Digitaal Monument voor de Joodse Gemeenschap in Nederland met zo compleet mogelijke documentatie in tekst en beeld over alle Nederlandse Joden die in de oorlog zijn omgekomen. De gedachte, ontleend aan de Joodse traditie, is dat iemand voortleeft zolang hij herinnerd wordt.