________________________________________

Maak nu de opdrachten bij week 3.

• Opdracht 1
  Leg in uw eigen woorden (in ongeveer 2 of 3 zinnen) uit waarom ‘traag geweld’ moeilijk is om in een verhaal te vangen (zie tekst 3.1).
  Terugkoppeling op de vraag:
  Traag geweld maakt slachtoffers in de verre toekomst of aan de andere kant van de wereld. Het is niet tot één bron te herleiden, en er zijn geen eenvoudige oplossingen voor. Traditionele representatiestrategieën lijken niet te volstaan om de essentie van dit complexe, veelzijdige en weerbarstige fenomeen te vatten.
• Opdracht 2
  Leg in uw eigen woorden (in ongeveer 2 of 3 zinnen) uit wat Timothy Clark bedoelt met ‘scalar literacy’ (zie tekst 3.1). 
  Terugkoppeling op de vraag:
  Clark bespreekt de uitdaging om een crisis van planetaire schaal en een enorme tijdsschaal te verbeelden. Met ‘scalar literacy’, of schaalgeletterdheid, doelt hij op de mogelijkheid van literatuur om de enorme schaal van klimaatverandering invoelbaar te maken. In andere woorden; de onvoorstelbare schalen van de klimaatcrisis worden teruggebracht tot een schaal die voor mensen voorstelbaar is.
• Opdracht 3
  José Sanders zegt in het interview (tekst 3.3) dat je verhalen in kunt zetten om abstracte kennis over waterstaatsbeheer voorstelbaar te maken.
  
  Sluit haar opmerking meer aan bij Timothy Clark of bij Amitav Ghosh (zie tekst tekst 3.1)?
  Licht uw antwoord kort toe. 
  Terugkoppeling op de vraag:
  Sanders opmerking sluit meer aan bij Timothy Clark. Haar opmerking ligt in lijn met Clarks begrip van ‘scalar literacy’ omdat ervan uit wordt gegaan dat verhalen grootschalige problemen concreet kunnen maken en terug kunnen brengen naar een niveau dat voor mensen voorstelbaar is. Amitav Ghosh stelt juist dat verhalen ontoereikend zijn om abstracte kennis over klimaatproblematiek over te brengen.
• Opdracht 4
  Waarom kan het voor schrijvers moeilijk zijn om een probleem als klimaatverandering te beschrijven in een verhaal?
  Verwerk de tekst van Jan-Willem Anker tekst 3.2) in uw antwoord? 
  Terugkoppeling op de vraag:
  Volgens Jan-Willem Anker schrijven schrijvers eigenlijk altijd over mensen, met hooguit (andere) dieren in een bijrol. Het klimaat is vaak slechts een achtergrond waartegen de gebeurtenissen van een verhaal zich afspelen. Maar bij klimaatverandering gaat het klimaat ineens een rol spelen. Om die reden zijn romanschrijvers vaak niet toegerust om het klimaat een plek te geven in hun boeken. 
• Opdracht 5

  Waarom kan men de dichtbundel Massastrandingen van Moya de Feyter opvatten als klimaatkunst? Zie Collateral: ‘Traag geweld: Kan kunst het klimaat redden?’ (juni 2020) Cluster 25.
  
  En hoe is dat terug te zien in de volgende dichtregels? 

  we hebben land bezet dat niet van ons was, koraal laten
  verschrompelen, eilanden aangelegd, bergen uitgegraven, de richting van waterstromen veranderd
  
  we wilden graag iets achterlaten dat nooit kapot zou gaan, het is gelukt
  tweehonderdvijftigduizend ton kernafval.

  Terugkoppeling op de vraag:
  De Feyter legt uit dat er aan het boek een onderzoek naar klimaatverandering, natuurrampen en bedreigde diersoorten voorafging. In de dichtregels heeft ze dat onderzoek in haar poëzie proberen te verweven door wetenschappelijke feiten, citaten en cijfers terug te laten komen.
• Opdracht 6

  Wat wil Museum Gouda met het toekomstvisioen van Nederland en Gouda bereiken? Zie nogmaals het filmpje ‘Gouda Atlantis’ en onderstaande tekst:van Museum Gouda:

  
  
  Bron: Webpagina bij de tentoonstelling 'Koele Wateren', Museum Gouda 2021.

  Terugkoppeling op de vraag:
  Op de webpagina van de tentoonstelling is te lezen dat Museum Gouda bij de bezoekers een ‘bewustwording van de toekomst van onze waterhuishouding’ teweeg wil brengen.
• Opdracht 7

  Hoe zorgen de makers van het ‘Gouda Atlantis’-filmpje ervoor dat klimaatverandering voor het publiek invoelbaar wordt?
  
  Wat voor tijds- en ruimteschaal gebruiken ze?

  Terugkoppeling op de vraag:
  Door een verhaal te vertellen vanuit gezichtspunt van de toekomst (het jaar 2200) willen de makers kijkers confronteren met de gevolgen van een stijgende zeespiegel. De tijdsschaal is dus in eeuwen: niet alleen wordt er zo’n 200 jaar in de toekomst gekeken, er wordt ook eeuwenlang teruggekeken naar onze geschiedenis, naar hoe we in Nederland vroeger met het water omgingen. Die geschiedenis en toekomst laten zien dat de grenzen van ons land constant veranderen door menselijke en natuurlijke factoren. Door het verhaal van de toekomst vanuit de stad Gouda te vertellen, zorgen de makers ervoor dat de ruimteschaal beperkt is en daardoor goed voorstelbaar is voor het publiek. We zien herkenbare gebouwen, pleinen en monumenten die we ons voor kunnen stellen. Alleen staan ze nu onder water.
• Opdracht 8

  Wat doet het zien van dit ‘Gouda Atlantis’-filmpje met u? Wordt u er angstig van, of juist niet?
  Betrek in uw antwoord ook uw eigen woonplaats; hoe denkt u zelf dat uw woonplaats er in 2200 uitziet?

  NB
  Noteer uw antwoord in de discussieruimte [in preview niet mogelijk] en bekijk de ervaringen van medestudenten. Hierdoor leren u en uw medestudenten elkaar beter kennen.

  Terugkoppeling op de vraag: op de vraag:
  De een zal het filmpje niet zoveel doen, de ander zal misschien bezorgd zijn of er stress van krijgen. Er wordt tegenwoordig onderzoek gedaan naar ‘klimaatangst’ of ‘pre-traumatische stress’ (u hoeft deze begrippen niet te kennen voor uw tentamen); dat is de stress of angst die mensen ervaren door een mogelijke ramp die ze in de toekomst te wachten kan staan. Wie onder zeeniveau woont, zal er misschien rekening mee moeten houden dat zijn of haar woonplaats er in de toekomst totaal anders uitziet.
• Opdracht 9

  Wat voor type verbeelding (fictief/non-fictief) is ‘Gouda Atlantis’?
  Waaruit leidt u dat af?

  Terugkoppeling op de vraag:
  ‘Gouda Atlantis’ is een non-fictieve verbeelding, hoewel er een sterk fictief element in verwerkt zit om een toekomst voor te stellen. De geschiedenis die wordt verteld over de Nederlandse omgang met het water, is een weergave van werkelijke realiteit. De toekomst die vervolgens wordt getoond, is gefictionaliseerd, maar wel gebaseerd op scenario’s van de gevolgen die een zeespiegelstijging van 6 meter op de omgeving van Gouda zou hebben. De makers van het scenario zijn landschapsarchitecten van LOLA Landscape Architects, zij hebben als doel een landschap te ontwerpen dat daadwerkelijk een realiteit zou kunnen worden in de toekomst.