Om er voor te zorgen dat waardevolle objecten en collecties in Nederland blijven en bijvoorbeeld niet worden verkocht aan buitenlandse verzamelaars, is in 1984 de Wet tot behoud van Cultuurbezit ingesteld. Deze wet, die in 2016 werd geïntegreerd in de Erfgoedwet, beschermt voorwerpen van grote cultuurhistorische en wetenschappelijke betekenis, zowel in overheids- als in particulier bezit. De lijst van beschermde voorwerpen bestaat nu uit 240 losse voorwerpen en 23 verzamelingen.

Ook voorwerpen en collecties buiten de lijst die ‘als onvervangbaar en onmisbaar behoren te worden behouden voor het Nederlands cultuurbezit’ kunnen door de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap worden aangewezen als beschermd.

Wie een voorwerp dat onder de wet valt wil verkopen, verhuren of zelfs maar verplaatsen, moet eerst schriftelijk toestemming vragen aan een inspecteur van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap of, in bijzondere gevallen, aan de minister.