Casus. De aanrijding
________________________________________
Laten we nu in dit laatste onderdeel van de preview datgene wat u in de vorige onderdelen heeft geleerd, toepassen op een concrete casus.
________________________________________
De Aanrijding in Meijel
Bekijk eerst de volgende video over een dodelijk verkeersongeval in 2013, de uitspraak van de rechter en de commotie die daar op volgde:
Zoekt u nu de uitspraak op rechtspraak.nl aan de hand van de u bekende gegevens. Kijk zo nodig nog eens in de ‘Instructie uitspraak zoeken’ die u tegen bent gekomen bij het onderdeel ‘De uitspraak’.
Vraag 1: Hoe heeft u de uitspraak gevonden?
-
terugkoppeling
Met behulp van de zoektermen ‘Meijel’, ‘verkeersongeval’, ‘2013’ en door ‘rechtbanken’ of ‘rechtbank Limburg’ te selecteren, vindt u de uitspraak. De link naar de uitspraak vindt u hier: ECLI:NL:RBLIM:2014:10041
________________________________________
Vraag 2: Welke rechter heeft deze uitspraak gedaan en met welke zittingsplaats?
-
terugkoppeling
De uitspraak is gedaan door de rechtbank Limburg, zittingsplaats Roermond.
________________________________________
Vraag 3: Op welke datum is de uitspraak gedaan?
-
terugkoppeling
De uitspraak is gedaan op 21 november 2014.
________________________________________
Vraag 4: Waarom werd deze zaak door specifiek deze rechter behandeld?
-
terugkoppeling
Deze vraag gaat over zowel de absolute competentie als de relatieve competentie van de rechter.
- Betreffende de absolute competentie: de rechtbank is bevoegd inzake strafzaken in eerste aanleg (zie artikel 45 Wet op de rechterlijke organisatie). Misdrijven worden behandeld door een enkelvoudige of meervoudige kamer.
- De relatieve bevoegdheid van de rechtbank inzake strafzaken wordt bepaald door de volgende criteria (zie artikel 2 Wetboek van Strafvordering). Bevoegd is de rechtbank in wiens rechtsgebied:
- het feit is begaan
- de verdachte woont
- de verdachte zich bevindt
- de verdachte het laatst verbleef
Het feit is begaan in de gemeente Meijel, in de provincie Limburg, en daarom is de rechtbank Limburg hier (mede) de bevoegde rechtbank.
________________________________________
Vraag 5: Wat werd de verdachte ten laste gelegd?
-
terugkoppeling
Aan verdachte werd primair tenlastegelegd dat hij zich als verkeersdeelnemer met zijn personenauto op 19 mei 2013 op de Heldensedijk te Meijel zodanig heeft gedragen dat door zijn schuld een verkeersongeval heeft plaatsgevonden, waarbij hij op het fietspad in botsing of aanrijding is gekomen met fietsers, door welk ongeval drie personen om het leven zijn gekomen. Het primair tenlastegelegde is strafbaar gesteld bij artikel 6 van de Wegenverkeerswet 1994.
Subsidiair werd aan de verdachte tenlastegelegd dat hij als bestuurder van zijn personenauto op de Heldensedijk te Meijel gevaar en/of hinder voor het verkeer heeft veroorzaakt. Het subsidiair tenlastegelegde is strafbaar gesteld bij artikel 5 van de Wegenverkeerswet 1994.
________________________________________
Vraag 6: En voor wie goed in de Wegenverkeerswet 1994 wil zoeken: wat is de maximum straf die kan worden opgelegd voor overtreding van artikel 5 respectievelijk artikel 6 van de Wegenverkeerswet 1994?
-
terugkoppeling
Aan het einde van de Wegenverkeerswet 1994 staan de strafbepalingen opgenomen:
- overtreding van artikel 5 wordt bestraft met maximaal twee maanden gevangenisstraf (artikel 177 Wegenverkeerswet 1994);
- overtreding van artikel 6 wordt bestraft met drie jaar gevangenisstraf, of zelfs zes jaar indien er sprake was van 'roekeloosheid' (artikel 175 Wegenverkeerswet 1994).
________________________________________
Vraag 7: Hoe luidde de beslissing van de rechter?
-
terugkoppeling
De rechter heeft verdachte vrijgesproken van de primaire tenlastelegging, omdat schuld ontbrak. Hiervoor was vereist dat bewezen was dat verdachte veel te hard had gereden, en dat was niet aangetoond. De rechtbank heeft de verdachte wel veroordeeld voor het subsidiair tenlastegelegde veroorzaken van gevaar. De rechtbank heeft de verdachte veroordeeld tot een taakstraf van 120 uur of 60 dagen vervangende hechtenis, met aftrek van voorarrest, en tot een voorwaardelijke ontzegging van de rijbevoegdheid voor 1 jaar.
________________________________________
________________________________________
Commotie en de rechter
Zoals u al in de video aan het begin van dit onderdeel heeft kunnen zien. Leidde deze uitspraak tot heftige emoties. Leest nu ook de volgende nieuwsberichten en bekijk de video:
- Vereniging Verkeersslachtoffers woedend over taakstraf
- Kamervragen over taakstraf voor doodrijden mensen
- Rechtbank niet onder de indruk van ophef over straf
Vraag 8: Waarom waren veel mensen boos over deze uitspraak?
-
terugkoppeling
Velen vinden de opgelegde taakstraf van 120 uur niet in verhouding staan tot de ernst van de gevolgen van de overtreding, namelijk dat er drie mensen zijn gedood. Dat de rechter toch deze straf heeft opgelegd beschouwen velen als arrogant, een gebrek aan inlevingsgevoel en het negeren van het rechtvaardigheidsgevoel in de samenleving. De rechter staat in hun ogen met de rug naar het publiek. Sommige politici pleiten ook voor meer controle op de rechters door de politiek.
________________________________________
Vraag 9: Voor welk dilemma zag de rechter zich in deze zaak gesteld?
-
terugkoppeling
De rechter is verplicht volgens de wet recht te spreken en hij moet daarbij zelfstandig een oordeel vormen en beslissing nemen. In deze zaak waren de gevolgen van het verkeersongeval zeer ernstig, terwijl er naar de mening van de rechter onvoldoende bewijs was voor het vaststellen van schuld bij de verdachte. Daarom kon de rechter slechts een lage straf opleggen, ook al was dat voor de nabestaanden moeilijk te verteren. De zelfstandige verantwoordelijkheid van de rechter en de ‘plicht om te mishagen’ kwamen hier pijnlijk tot uitdrukking.
________________________________________
Vraag 10: Indiend de rechter in deze zaak een fout heeft gemaakt, hoe kon deze fout dan hersteld worden en door wie?
-
terugkoppeling
Tegen een uitspraak van de rechtbank staat hoger beroep open, waarbij eventuele fouten kunnen worden hersteld. Absoluut bevoegd in hoger beroep bij strafzaken is het gerechtshof. Relatief bevoegd is het gerechtshof in wiens resort (rechtsgebied) de rechtbank zetelt die de uitspraak heeft gedaan (zie artikel 60 lid 1 Wet op de rechterlijke organisatie). Voor het arrondissement Limburg is dat het gerechtshof in ’s-Hertogenbosch.
Zoals in de video werd vermeld, stelde het OM inderdaad hoger beroep in tegen de uitspraak van de rechtbank. Het gerechtshof ’s-Hertogenbosch heeft op 23 september 2015 uitspraak gedaan en heeft verdachte veroordeeld tot een gevangenisstraf van 15 maanden. Anders dan de rechtbank achtte het hof de getuigenverklaringen over de snelheid van de auto wel voldoende geloofwaardig om als zelfstandig bewijsmiddel te kunnen dienen. Daarom achtte het hof het primair tenlastegelegde wel bewezen.
________________________________________
________________________________________
Afronding
U heeft nu zelf een uitspraak van de rechtbank opgezocht en gelezen, u heeft gezien hoe in een concreet geval verschillende belangen en meningen rond de rechter tegenover elkaar kunnen komen te staan en hoe precair de positie van de rechter soms kan zijn.