De rechterlijke uitspraak

________________________________________

 

De rechter onderzoekt de zaak die hem wordt voorgelegd en na afronding daarvan komt hij tot een oordeel en een beslissing. Hij legt dit alles vast in een uitspraak. Hoe ziet zo’n uitspraak eruit? Hoe lees ik die en waar is deze te vinden? In dit onderdeel gaan we hier op in.

________________________________________
Leerdoelen

Na het bestuderen van dit onderdeel kunt u

  • een uitspraak van een rechtbank lezen;
  • een uitspraak van een rechtbank vinden op rechtspraak.nl.

________________________________________
Uitspraak De doodslag

Bekijk de volgende video. Hier wordt een uitspraak van de rechter besproken in de media en een aantal elementen van de uitspraak komen aan bod: daad, bewijs, afweging strafmaat.

Beantwoord nu de volgende vragen over deze video:

Vraag 1: Waarvoor werd de verdachte vervolgd?

  • terugkoppeling

    Het Openbaar Ministerie had moord ten laste gelegd (de verdachte had iemand doodgeschoten) en eiste 9 jaar gevangenisstraf.

    ________________________________________

Vraag 2: Welk verweer voerde de verdediging aan?

  • terugkoppeling

    De verdediging deed een beroep op noodweer omdat de verdachte bang was voor het geweld van het slachtoffer. Dat beroep werd echter door de rechtbank verworpen.

    ________________________________________

Vraag 3: Wat was de uitspraak van de rechtbank?

  • terugkoppeling

    De rechtbank veroordeelde de verdachte tot 7 jaar gevangenisstraf wegens poging tot doodslag. De gevangenisstraf is lang, maar iets lager dan de eis van de Officier van Justitie omdat de medische situatie van de verdachte tot gevolg heeft dat detentie voor hem zwaarder zal zijn dan gebruikelijk.

    ________________________________________

________________________________________
Het onderzoek ter terechtzitting

U heeft nu twee voorbeelden van rechterlijke uitspraken nader bekeken. In de volgende tekst wordt de inhoud van het onderzoek dat de rechter ter terechtzitting uitvoert en de vragen die hij daarbij moet beantwoorden nader toegelicht. De uitspraak is immers een verslag van dat onderzoek.

Er komen twee belangrijke wettelijke bepalingen ter sprake in deze teksten. Lees deze bepalingen op wetten.nl:

Lees de teksten en de wetsartikelen en beantwoord dan de volgende vragen:

Vraag 4: Welke formele vragen moet de rechter beantwoorden? En wat is daarvoor de wettelijke basis?

  • terugkoppeling

    De formele vragen of voorvragen zijn: 

    1. Is de dagvaarding geldig
    2. Is de rechter in deze zaak bevoegd
    3. Is de officier van justitie ontvankelijk in zijn vordering
    4. zijn er redenen tot schorsing van de vervolging

    Deze vragen zijn vastgelegd in artikel 348 Wetboek van Strafvordering.

    ________________________________________

Vraag 5: Welke inhoudelijke vragen moet de rechter beantwoorden? En wat is daarvoor de wettelijke basis?

  • terugkoppeling

    De inhoudelijke vragen zijn:

    1. Is het ten laste gelegde feit bewezen
    2. Is het bewezen ten laste gelegde feit strafbaar
    3. Is de verdachte strafbaar
    4. Moet er straf worden opgelegd

    Deze vragen zijn vastgelegd in artikel 350 Wetboek van Strafvordering.

    ________________________________________

Vraag 6: Kan de rechter in zijn uitspraak het ten laste gelegde bewezen verklaren wanneer hij van oordeel is dat de dagvaarding nietig was?

  • terugkoppeling

    Nee. Indien de rechter oordeelt dat de dagvaarding nietig is dan is dat tevens de einduitspraak in deze zaak. Aan het beantwoorden van de inhoudelijke vragen komt hij dan niet meer toe.

    ________________________________________

________________________________________
Een uitspraak lezen

De uitspraak van de rechtbank wordt op schrift gesteld en gepubliceerd. Maar hoe lees ik nu zo’n uitspraak? Laten we eens kijken naar de uitspraak van de rechtbank die de zaak uit de video heeft behandeld:

Als u door de tekst van deze uitspraak bladert, ziet u dat deze een bepaalde opbouw heeft. Die opbouw volgt uit de eisen die door de wet aan de beslissing van de rechter worden gesteld. Zo’n tekst is niet altijd even gemakkelijk te lezen, en naarmate deze ouder is of afkomstig van een hogere instantie wordt hij steeds ontoegankelijker. Laten we daarom een eenvoudig voorbeeld van een uitspraak nader bekijken:

Het is opnieuw een uitspraak uit het strafrecht, al hoewel er ditmaal geen straf werd opgelegd. Het betreft een uitspraak van de rechtbank Amsterdam uit 2014 over het te werk stellen van illegale vreemdelingen. U kunt ook de officiële uitspraak bekijken:

Lees de instructie, waarin deze uitspraak stapsgewijs wordt doorgenomen.

Ga vervolgens terug naar de uitspraak De Doodslag over de zaak uit de video en beantwoord de volgende vragen:

Vraag 7: Welke instantie heeft deze uitspraak gedaan?

  • terugkoppeling

    De rechtbank Den Haag

    ________________________________________

Vraag 8: Wat was de datum van de uitspraak?

  • terugkoppeling

    19 februari 2015

    ________________________________________

Vraag 9: Wat werd de verdachte primair ten laste gelegd?

  • terugkoppeling

    dat 'hij op of omstreeks 21 juli 2014 te Alphen aan den Rijn opzettelijk en al dan niet met voorbedachten rade [slachtoffer] van het leven heeft beroofd, immers heeft verdachte met dat opzet en al dan niet na kalm beraad en rustig overleg, althans anders dan in een opwelling, met een vuurwapen een (aantal) kogel(s) heeft geschoten in het lichaam van die [slachtoffer], ten gevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden'

    ________________________________________

Vraag 10: In de beslissing van de rechtbank: welk feit uit de tenlastelegging wordt bewezen verklaard?

  • terugkoppeling

    Doodslag

    ________________________________________

________________________________________
Een uitspraak vinden

U heeft nu twee voorbeelden van rechterlijke uitspraken nader bekeken. Maar hoe vind ik zelf een uitspraak? U zult gezien hebben dat deze besproken uitspraken zijn gepubliceerd op de website van de rechterlijke macht:

Deze website bevat een grote verzameling rechterlijke uitspraken waarin u gericht kunt zoeken, maar u kunt daarbij makkelijk het overzicht kwijt raken. Laten we daarom gericht oefenen met het zoeken van enkele uitspraken, aan de hand van een korte instructie:

We zoeken eerste stapsgewijs naar één specifieke uitspraak. Herhaal de beschreven stappen en kijk of u de uitspraak ook vindt. Maak vervolgens de volgende oefenopgaven:

Vraag 11: U heeft de volgende informatie: “Het Hof in Arnhem of Amsterdam heeft in 2009 een uitspraak gedaan waarin huisarrest een rol speelde”. Zoek aan de hand hiervan de bijbehorende uitspraak op de website rechtspraak.nl. Welke instantie heeft deze uitspraak gedaan? Wat was de datum van de uitspraak? Wat is het ECLI-nummer?

  • terugkoppeling
    • Kies bij ‘Gerechtshoven’ de hoven in Amsterdam en Arnhem/Leeuwarden;
    • Kies bij trefwoord ‘huisarrest’;
    • Kies bij ‘datum’ tussen 1 januari 2009 en 1 januari 2010.

    U vindt dan één uitspraak van het Gerechtshof Arnhem van 9 februari 2009, ECLI-nummer ECLI:NL:GHARN:2009:BI1317.

    ________________________________________

Vraag 12: U heeft de volgende informatie: “Het betrof de uitspraak met zaaknummer 200.086.239/01”. Zoek aan de hand hiervan de bijbehorende uitspraak. Welke instantie heeft deze uitspraak gedaan en wanneer?

  • terugkoppeling
    • Kies bij trefwoord ‘200.086.239/01’
    • Kies daaronder bij ‘Zoeken in’ de optie ‘Zaak-/pakketnummer’

    U vindt dan één uitspraak van het Gerechtshof Leeuwarden van 21 juni 2011, ECLI-nummer ECLI:NL:GHLEE:2011:BQ8694.

    ________________________________________

Vraag 13: U heeft de volgende informatie: “Het betrof een zaak in hoger beroep, en in de inhoudsindicatie staat vermeld dat de zaak ging over artikel 6:169 BW”. Ook weet u dat de uitspraak gedaan moet zijn vóór 2016. Zoek aan de hand hiervan de bijbehorende uitspraak.

  • terugkoppeling
    • Kies bij trefwoord ‘6:169 BW’
    • Kies daaronder bij ‘Zoeken in’ de optie ‘Inhoudsindicatie’
    • Kies bij datum ‘vóór 1 januari 2016’
    • Kies bij Instanties ‘Gerechtshoven’

    U vindt dan één uitspraak van het Gerechtshof Arnhem van 7 juni 2005, ECLI-nummer ECLI:NL:GHARN:2005:AT7054.
     

    ________________________________________

________________________________________
Afronding

U heeft nu een paar rechterlijke uitspraken gelezen en ook gezien hoe deze zijn opgebouwd en waarom dat zo is. U heeft tevens gezien hoe u zelf een uitspraak kunt opzoeken op de website rechtspraak.nl.

Er is iets misgegaan.
Foutmelding:
Details:
Ververs de pagina om dit probleem te verhelpen. Indien je op deze pagina al wijzigingen hebt aangebracht die nog niet zijn opgeslagen, kopieer deze wijzigingen dan voordat je de pagina ververst. Mocht het probleem zich blijven voordoen, neem dan contact op met Service en Informatie.