________________________________________

De rechter onderzoekt de zaak die hem wordt voorgelegd en na afronding daarvan komt hij tot een oordeel en een beslissing. Hij legt dit alles vast in een uitspraak. Hoe ziet zo’n uitspraak eruit? Hoe lees ik die en waar is deze te vinden? In dit onderdeel gaan we hier op in.

________________________________________
Leerdoelen

Na het bestuderen van dit onderdeel kunt u

• een uitspraak van een rechtbank lezen;
• een uitspraak van een rechtbank vinden op rechtspraak.nl.

________________________________________
Uitspraak De doodslag

Bekijk de volgende video. Hier wordt een uitspraak van de rechter besproken in de media en een aantal elementen van de uitspraak komen aan bod: daad, bewijs, afweging strafmaat.

Beantwoord nu de volgende vragen over deze video:

Vraag 1: Waarvoor werd de verdachte vervolgd?

Vraag 2: Welk verweer voerde de verdediging aan?

Vraag 3: Wat was de uitspraak van de rechtbank?

________________________________________
Het onderzoek ter terechtzitting

U heeft nu twee voorbeelden van rechterlijke uitspraken nader bekeken. In de volgende tekst wordt de inhoud van het onderzoek dat de rechter ter terechtzitting uitvoert en de vragen die hij daarbij moet beantwoorden nader toegelicht. De uitspraak is immers een verslag van dat onderzoek.

• De beslissing van de rechter
• Uitspraken in eerste aanleg en hoger beroep

Er komen twee belangrijke wettelijke bepalingen ter sprake in deze teksten. Lees deze bepalingen op wetten.nl:

• artikel 348 en 350 Wetboek van Strafvordering

Lees de teksten en de wetsartikelen en beantwoord dan de volgende vragen:

Vraag 4: Welke formele vragen moet de rechter beantwoorden? En wat is daarvoor de wettelijke basis?

Vraag 5: Welke inhoudelijke vragen moet de rechter beantwoorden? En wat is daarvoor de wettelijke basis?

Vraag 6: Kan de rechter in zijn uitspraak het ten laste gelegde bewezen verklaren wanneer hij van oordeel is dat de dagvaarding nietig was?

________________________________________
Een uitspraak lezen

De uitspraak van de rechtbank wordt op schrift gesteld en gepubliceerd. Maar hoe lees ik nu zo’n uitspraak? Laten we eens kijken naar de uitspraak van de rechtbank die de zaak uit de video heeft behandeld:

• Uitspraak De doodslag

Als u door de tekst van deze uitspraak bladert, ziet u dat deze een bepaalde opbouw heeft. Die opbouw volgt uit de eisen die door de wet aan de beslissing van de rechter worden gesteld. Zo’n tekst is niet altijd even gemakkelijk te lezen, en naarmate deze ouder is of afkomstig van een hogere instantie wordt hij steeds ontoegankelijker. Laten we daarom een eenvoudig voorbeeld van een uitspraak nader bekijken:

• Instructie uitspraak lezen

Het is opnieuw een uitspraak uit het strafrecht, al hoewel er ditmaal geen straf werd opgelegd. Het betreft een uitspraak van de rechtbank Amsterdam uit 2014 over het te werk stellen van illegale vreemdelingen. U kunt ook de officiële uitspraak bekijken:

• Uitspraak ne bis in idem

Lees de instructie, waarin deze uitspraak stapsgewijs wordt doorgenomen.

Ga vervolgens terug naar de uitspraak De Doodslag over de zaak uit de video en beantwoord de volgende vragen:

Vraag 7: Welke instantie heeft deze uitspraak gedaan?

Vraag 8: Wat was de datum van de uitspraak?

Vraag 9: Wat werd de verdachte primair ten laste gelegd?

Vraag 10: In de beslissing van de rechtbank: welk feit uit de tenlastelegging wordt bewezen verklaard?

________________________________________
Een uitspraak vinden

U heeft nu twee voorbeelden van rechterlijke uitspraken nader bekeken. Maar hoe vind ik zelf een uitspraak? U zult gezien hebben dat deze besproken uitspraken zijn gepubliceerd op de website van de rechterlijke macht:

• Rechtspraak.nl 

Deze website bevat een grote verzameling rechterlijke uitspraken waarin u gericht kunt zoeken, maar u kunt daarbij makkelijk het overzicht kwijt raken. Laten we daarom gericht oefenen met het zoeken van enkele uitspraken, aan de hand van een korte instructie:

• Instructie uitspraak zoeken

We zoeken eerste stapsgewijs naar één specifieke uitspraak. Herhaal de beschreven stappen en kijk of u de uitspraak ook vindt. Maak vervolgens de volgende oefenopgaven:

Vraag 11: U heeft de volgende informatie: “Het Hof in Arnhem of Amsterdam heeft in 2009 een uitspraak gedaan waarin huisarrest een rol speelde”. Zoek aan de hand hiervan de bijbehorende uitspraak op de website rechtspraak.nl. Welke instantie heeft deze uitspraak gedaan? Wat was de datum van de uitspraak? Wat is het ECLI-nummer?

Vraag 12: U heeft de volgende informatie: “Het betrof de uitspraak met zaaknummer 200.086.239/01”. Zoek aan de hand hiervan de bijbehorende uitspraak. Welke instantie heeft deze uitspraak gedaan en wanneer?

Vraag 13: U heeft de volgende informatie: “Het betrof een zaak in hoger beroep, en in de inhoudsindicatie staat vermeld dat de zaak ging over artikel 6:169 BW”. Ook weet u dat de uitspraak gedaan moet zijn vóór 2016. Zoek aan de hand hiervan de bijbehorende uitspraak.

________________________________________
Afronding

U heeft nu een paar rechterlijke uitspraken gelezen en ook gezien hoe deze zijn opgebouwd en waarom dat zo is. U heeft tevens gezien hoe u zelf een uitspraak kunt opzoeken op de website rechtspraak.nl.