Digitale didactiek

e-Didactiek belangrijk voor het gebruik onderwijstechnologie voor het online-leren: voor docenten en hun studenten

Samen leren als samen kennis opbouwen: ‘idee gecentreerd leren’.

3 stappenplannen: van informatiegericht naar idee-gecentreerd leren.

Informatie gecentreerd e-leren

Veel van ons onderwijs kenmerkt zich door informatie gecentreerd leren. En dat zie je in de eerste stappen naar e-didactiek terug zoals:

1. Aankondigen van tijdstip van bijeenkomst, hoe te bereiken en wat studenten kunnen verwachten
2. Klaarzetten materiaal: meestal een video introductie op de inhoud gekoppeld aan een PowerPoint-presentatie
3. Discussie: via een platform in je leeromgeving; voor vragen, uitwerkingen en opdrachten delen. Bereid discussie voor met vragen.
4. Virtuele klas, Skype, Zoom, Webinar etc.: Webconsult, vergadering, of Livestream mondelinge voordracht/les, individuele vragen en dillema’s
5. Webconsult, individuele vragen en dillema’s.

Al met al nog erg docent en informatie gecentreerd. Dit is echter ook de gelegenheid een stap naar samen leren en samen kennis opbouwen te zetten waarvan we weten dat het sterk bijdraagt aan de leerprestaties.

Naar samen leren en meer idee gecentreerd e-leren 

Zo’n voorbereidend stappenplan kan met weinig maar wel cruciale veranderingen een onderwijs van ‘samen leren’ en ‘idee gecentreerd’ realiseren:

1. Aankondigen van tijdstip van bijeenkomst, hoe te bereiken en wat studenten kunnen verwachten.

• Vraag je studenten hun inhoudelijke idee (eigen vraag, nieuwsgierigheid, mening, eigen inzicht ect.) neer te schrijven op een (gesprek)forum in je leeromgeving of daarbuiten. Kan ook in WhatsApp, Facebook-groep LinkedIn groep, Moodle, Canvas, Blackboard, Knowledge Forum, etc.

2. Biedt relevante informatie aan: 

• Een video introductie op de inhoud gekoppeld aan een PowerPoint-presentatie (flipping the classroom).
• Relevante literatuur; YouTube, websites en 
• Vraag je studenten deze te bestuderen vanuit hun idee (eigen vraag, nieuwsgierigheid, mening, eigen inzicht etc).

3. Gesprek, dialoog (via een Forum of Skype/Zoom, Virtuele video klas sessie (of WhatsApp, Facebook-groep, LinkedIn groep, Moodle, Canvas, Blackboard). 

4. Webconsult, individuele vragen en dillema’s

• Vraag studenten de verschillen tussen eigen ideeën en de (kennis) informatie te bespreken en samen tot een conclusie te komen;
• Het best werkt dit in groepjes van 4-5 studenten.
• Doe zelf ook mee als docent door op relevante bestaande kennis te duiden;   

5. Webconsult, individuele vragen en dillema’s.

Naar meer e-leren ondersteund samen idee gecentreerd kennis en inzicht opbouwen

Wil je nog sterker het ‘idee gecentreerde samen leren’ vormgeven in de vorm van samen kennis opbouwen dan kunnen je de volgende stappen daarbij helpen (Bereiter & Scardamalia, 2016; De Jong, 2019; Scardamalia, 2002; Scardamalia & Bereiter, 2014)

1. Cursus/les-introductie en responsiviteit: voorkennis en ideeën zijn verbeterbaar!
Verbinding je les/curriculuminhoud met een zaak die speelt in praktijk/het leven van de student(en), de samenleving of het (toekomstige) beroepenveld.

Student

• Student beschrijft op een Forum (WhatsApp, Facebook-groep, LinkedIn-groep, Moodle, Canvas, Blackboard, Knowledge Forum, etc.): wat hij/zij denkt over of bij het specifieke onderwerp, vraagstuk, probleem binnen de curriculumkaders.
• Ten tweede beschrijft hij/zij in termen van mening, nieuwsgierigheid, vragen, eigen theorieën, oplossingen etc. (zijn ‘idee’ over een onderwerp) waaraan hij/zij wil werken met anderen om er meer inzicht in te krijgen of een oplossing voor uit te werken. 

Docent

• Als docent creëer je een duidelijk bewustzijn bij studenten dat elk idee goed en verbeterbaar is. Studenten hoeven niet te denken aan een uitgewerkt, compleet product voordat ze hun idee expliciteren.
• Als docent creëer je een sociaal veilige omgeving waarin een ‘open geest’ tot zijn/haar recht kan komen.

2. Groepsvorming en collectieve betrokkenheid vormen: Groeps/collectief leren
Het delen van ieders ‘opgedane’ inzichten en het vinden van een inhoudelijke socio-cognitieve match, waardoor groepsvorming optreedt door inhoudelijk gevoelde verbondenheid. 

   Student.

• Uitwisselen van ideeën en nieuwsgierigheden, door bijdragen van anderen in een forum te lezen.
• Voeren van ‘kleine groepsgesprekken’ over elkaars ideeën om te achterhalen of er een gemeenschappelijke interesse is waaraan je samen als groep wilt werken. 
• Voeren van ‘kleine groepsgesprekken’ om het meest belovende idee (vraag, nieuwsgierigheid, oplossing etc.) te vinden om samen verder aan te werken.

Docent

• Als docent kan je verbinding leggen met de eigen praktijken en omgeving (Umwelt) van studenten, zodat ze vanuit het collectieve ‘veelbelovende idee’ en doel werken aan echte ideeën, authentieke problemen, vraagstukken of uitdagingen in hun omgeving of gemeenschap. 
• Als docent creëer je virtuele ruimtes waar groepjes zich kunnen vormen en vervolgens kunnen werken.
• Als docent kan je ze tools geven om authentieke onderwerpen goed te analyseren en te bepalen wat het probleem is en te definiëren waarom een idee veelbelovend kan zijn.
• Als docent kan je studenten helpen in het vinden en ondersteunen van gemeenschappelijke interesses.

3. Wat bedoelen we met elkaar (Grounding); introduceren van en gebruikmaken van gezaghebbende bronnen.
Informatie-inbreng door bestuderen van (curriculum) literatuur; virtuele gastcolleges en Webinars, praktische kenniservaringen, expert-docenten van andere vakken. Dialoog voeren over wat iedereen precies bedoelt met schijnbaar heldere termen die men dagelijks gebruikt.

  Student

• Samen bespreken van bestudeerde literatuur, uitdiepen van termen die je als groep gebruikt om te kijken wat ieder afzonderlijk en de groep als geheel eronder verstaat. 
• Ideeën aandragen die waarde hebben voor de groep of groepsleden. 
• Gedeelde verantwoordelijkheid nemen voor de kennisontwikkeling van de groep (gedeelde sturing van het proces). 
• Bijdragen van anderen lezen en erop voortbouwen met vragen, nieuwe informatie, bij elkaar brengen van informatie en overstijgen.

Docent

• Adequate en gezaghebbende literatuur aandragen of studenten helpen goede zoekvaardigheden te ontwikkelen.
• Diepgang van de gesprekken bevorderen door experts uit te nodigen voor Webinars, zowel vanuit theoretisch als praktijkperspectief; eigen vak-expertise inbrengen, (virtuele) face-to-face-meetings organiseren om literatuur te bespreken
• Situaties creëren die cross-boundary ontmoetingen tussen praktijken en groepen bevorderen
• Reflecteren op conceptuele groepsideeën

4.    Samen kennis en inzichten (op)bouwen: integratie en constructie door ontwerpgericht denken, betere ideeën creëren, kennis-voortuitgang.
Accommodatie, creatie van collectieve kennis en inzicht en daardoor ook eigen ideeën, door integratie en verbinding van ideeën, komen tot overstijging van ingebrachte en besproken informatie (rising above). Uiteindelijk samen schrijven of maken van een leerproduct, werkstuk, assessment met een individuele bijdrage over de eigen idee ontwikkeling en opgebouwd inzicht en kennis.

Student

• Integratie van kennis door relaties en verbindingen te leggen. 
• De kennis en inzichten van de groep bij elkaar te brengen, te overstijgen, te beredeneren en beargumenteren waarom bepaalde ideeën, oplossingen beter zijn dan eerdere of andere ideeën. 
• Het laatste ook in relatie tot duurzaamheid voor mens, natuur en samenleving. Hoe dragen de ideeën wel of niet bij en waarom aan het ‘goede’ in de praktijk, dat wil zeggen: de samenleving? 
• Samenwerken door elkaars bijdragen te lezen, te waarderen, verder te bouwen, ze samen te brengen en te overstijgen met de focus op gedeelde collectieve-niveau-doelen van de groep

Docent

• Ondersteunen van ontwerpgericht denken door studenten: brainstormen, bij elkaar brengen van informatie, ideeën creëren, uitproberen, evalueren, overstijgen en grondig onderbouwen 
• Studenten helpen om uit te stijgen boven de informatie die ze samen bij elkaar brengen. Duidelijk maken wat het verschil is tussen samenvatten, integreren en relaties leggen; hoe het zoeken naar patronen daarin kan helpen.
• Duiden van belangrijke ‘bronnen’, gezichtspunten, theorieën die over het hoofd worden gezien.
• Stimuleren om verder te denken dan de huidige probleemsituatie, meer toekomstgericht en ook ecologisch verantwoord c.q. doorgronden van de effecten, consequenties op langere termijn voor welzijn en welvaart van natuur, mens, dier, plant, de organisatie en de samenleving

5.    Trots op je kennis en inzicht: publiek gaan met het eindresultaat.
Presenteren van de opdracht; delen van opgedane inzichten in presentaties, assessments, videovlogs, op social media, in de eigen praktijk, Umwelt. Schrijven van werkstukken, maken van visualisaties, voorbereiding van optredens.

Student

• Presenteren van de leeropdrachten, -producten; delen van opgedane inzichten in presentaties, assessments, videovlogs, op social media, in de eigen praktijk, je eigen omgeving. 
• Schrijven van werkstukken, maken van visualisaties, voorbereiding van optredens en assessment.

Docent

• Platform bieden voor het dissemineren van inzichten; co-publicaties; co-creatiebijeenkomsten met de praktijk etc.
• Assessment van groepswerkstuk/leerproducten en persoonlijke kennis/inzicht (ontwikkeling) werkstukken/leerproducten.

Bereiter, C., & Scardamalia, M. (2016). “Good Moves” in knowledge-creating dialogue. Qwerty - Open and Interdisciplinary Journal of Technology, Culture and Education, 11(2), 12–26. https://doi.org/10.1177/0002764202045008013

De Jong, F. (2019). Kennis in-ter-actie. Wageningen: Aeres Applied University Wageningen/Open university.

Scardamalia, M. (2002). Collective Cognitive Responsibility for the Advancement of Knowledge. In B. Smith (Ed.), Liberal edcuation in a knowledge society (pp. 67–98). Chicago: Open Court. Retrieved from http://ikit.org/fulltext/inpressCollectiveCog.pdf

Scardamalia, M., & Bereiter, C. (2014). Knowledge building and knowledge creation: theory, pedagogy, and technology. In R. K. Sawyer (Ed.), The Cambridge Handbook of the Learning Sciences (pp. 397–417). New York: Cambridge University Press.

Interesting web-sites:
http://visualproject.eu/ 
https://thelearningexchange.ca/projects/knowledge-building/?pcat=999&sess=2 
https://ikit.org 
https://ikit.org/summerinstitute2020/ 
https://www.facebook.com/learningfromvideo/
https://www.linkedin.com/company/visualka 
https://twitter.com/VisualProject2 
https://www.ou.nl/web/ddguide