Keynote 1 - Prof. dr. ir. Karel Kreijns
In toenemende mate wordt in het onderwijs gebruik gemaakt online en hybride leren. Voornaamste aanjager hiervan was de Covid-19 pandemie die scholen en hoger onderwijsinstelling dwong het onderwijs online te geven. Nu deze pandemie zo goed als weer voorbij is, is er weliswaar een terugval te bespeuren vooral bij basis en middelbare scholen. Dit in tegenstelling tot het hoger onderwijs waar de interesse voor online onderwijs bleef bestaan en er ook met vormen van hybride onderwijs wordt geëxperimenteerd. Wat de Covide-19 pandemie duidelijk liet zien is dat enerzijds leraren en docenten kennis ontbeerden omtrent de didactiek van online onderwijs en anderzijds de sociale isolatie die leerlingen en studenten ondervonden wanneer er geen fysiek contact mogelijk is. Dit heeft onder meer te maken met het feit dat online communicatie en samenwerken beperkt is in de rijkheid van informatieoverdracht die face-to-face communicatie wel kan aanbieden. Bovendien vindt het onderwijs vaak asynchroon plaats met af en toe real-time communicatie (e.g., virtuele klassen). Het is daarom belangrijk om niet alleen bij online didactiek rekening te houden met deze beperktheden maar ook waar het gaat om community vorming en het terugdringen van gevoelens van geïsoleerd zijn. Een belangrijk element hierbij is social presence, een concept dat aangeeft hoe binnen de beperktheden van de communicatiemiddelen toch productieve leer en sociale processen kunnen plaatsvinden. Hierbij is sociale presence gedefinieerd als de mate waarin de andere personen als levensecht in gemedieerde communicatie worden waargenomen. De presentatie gaat in op deze social presence, welke factoren de mate van social presence kunnen beïnvloeden en wat de gevolgen zijn.
Parallelsessie 1A - Netwerkgeletterdheid - Dr. Femke Nijland
In de natuur organiseren de meeste levensvormen zich in netwerken: ze vormen verbindingen met elkaar om kennis en middelen te delen. Bomen delen hun kennis met andere bomen om ze te beschermen tegen plagen en dolfijnen blijken zelfs netwerken te vormen die in vorm en functie niet te onderscheiden zijn van menselijke netwerken. Wat mensen echter uniek maakt is hun vermogen om onderdeel te zijn van meerdere netwerken tegelijk. En hoe makkelijker mensen zich in verschillende netwerken bewegen, hoe meer kennis en middelen ze kunnen delen met anderen, ten bate van zichzelf èn van de groepen waar ze onderdeel van zijn. Deze vaardigheid noemen we 'netwerkgeletterdheid'. In deze workshop ontdekken we wat netwerkgeletterdheid precies is, wat er de voordelen van zijn en hoe je je eigen netwerkgeletterdheid kunt vergroten.
Parallelsessie 1B - Hoe kan de Open Universiteit haar studenten ondersteunen tijdens online samenwerken? - Dr. Sabrine Hassane
In deze interactieve sessie gaan we samen bespreken hoe we studenten kunnen ondersteunen zodat ze op een prettige manier samenwerken. Want een prettige samenwerking is helaas niet altijd gegarandeerd. Als studenten samenwerken aan een groepstaak, kunnen ze moeilijkheden krijgen met betrekking tot hoe ze samenwerken en communiceren. Deze moeilijkheden kunnen van invloed zijn op de emoties die studenten naar elkaar voelen. Deze emoties kunnen op hun beurt weer invloed hebben op het gedrag van de studenten en hoe ze met elkaar omgaan binnen de groep, wat uiteindelijk van invloed is op hun motivatie en prestaties op de taak.
https://link.springer.com/article/10.1007/s11409-017-9178-x
Emotion control in collaborative learning situations
Parallelsessie 2A - Peerfeedback – vloek of zegen? - De zeven geboden voor effectieve peerfeedback - Inge Rinkje de Jager & Dr. Maartje Henderikx
Peerfeedback is een goed werkend en steeds meer gebruikte aanvulling of soms zelfs alternatief voor feedback van de docent. Peerfeedback stimuleert actieve deelname van en interactie tussen studenten, ideaal dus voor inzet in zowel face to face als voor online onderwijscontexten. Studenten staan echter niet altijd te springen om peerfeedbackopdrachten uit te voeren. Dit komt onder andere doordat ze de waarde ervan niet inzien, maar ook doordat ze onzeker zijn over de inhoudelijke kundigheid van hun peers en van zichzelf op dit gebied.
Wanneer docenten peerfeedbackprocessen effectief vormgeven, kan dit de waardering en de waarde van peerfeedback vergroten. In deze interactieve sessie krijg je zeven wetenschappelijk onderbouwde handvatten hiervoor aangereikt en ga je actief zelf aan het werk met een eigen peerfeedbackontwerp. Het is daarom handig om vooraf na te denken voor bijvoorbeeld welk vak of welke module je aan de slag wil met een effectief peerfeedbackproces.
Parallelsessie 2B - Innovatief gedrag van docenten - Stefan Robbers MSc & Dr. Arnoud Evers
De huidige, dynamische maatschappij stelt hoge eisen aan het onderwijs, waarbij docenten voortdurend hun lessen moeten aanpassen aan nieuwe ontwikkelingen, zoals chatGPT, brede brugklas, etc. Om effectief op deze ontwikkelingen te kunnen reageren, is innovatief gedrag van docenten van groot belang. Innovatief gedrag verwijst naar het genereren, promoten en implementeren van nieuwe ideeën binnen de werkomgeving. Tot nu toe is innovatief gedrag in het onderwijs voornamelijk benaderd als een individueel concept, terwijl nieuwe ideeën vaak ook in teams of groepen ontstaan, zowel gepland als ongepland. In deze presentatie wordt besproken hoe verschillende vormen van innovatief gedrag kunnen worden gemeten en welke factoren, met nadruk op sociaal kapitaal, relevant zijn in relatie tot het innovatief gedrag van docenten.
The influence of social capital on primary school teachers creative teaching behavior
Toward a Model of Explaining Teachers Innovative Behavior A Literature Review
Keynote 2 - Dr. Emmy Vrieling-Teunter
Binnen de Academische Werkplaats Oost-Gelderland nemen alle derdejaars studenten van Iselinge Hogeschool (pabo), samen met basisschoolleerkrachten en lerarenopleiders, deel aan netwerken. Om zicht te krijgen op karakteristieken, condities en opbrengsten van het netwerkleren van studenten is vanuit een driejarig NRO project eerst een reviewstudie uitgevoerd. Op grond daarvan zijn ontwerpprincipes herleid die belangrijk zijn bij het faciliteren van het netwerkleren van studenten. Deze ontwerpprincipes zijn vervolgens aangescherpt middels een motivatiestudie die is verricht onder studenten aan vier Nederlandse lerarenopleidingen. De motivatiestudie is tenslotte verder uitgebreid gedurende de Coronaperiode waarin de traditionele fysieke bijeenkomsten plaats moesten maken voor blended bijeenkomsten. Op basis van de drie studies worden geleerde lessen gepresenteerd.
Design principles to support student learning in teacher learning groups