Keynote - Prof. dr. Anique de Bruin: De moeite waard: Studenten helpen zelfstandig effectieve leerstrategieën te gebruiken.

Effectief, zelfgereguleerd leren is niet makkelijk voor studenten. Leerstrategieën die tot effectief leren voor de lange termijn leiden, roepen namelijk ‘desirable difficulties’, oftewel wenselijke moeilijkheden op. Dat wil zeggen, deze leerstrategieën kosten doorgaans meer moeite, en leiden vaak niet tot betere leerresultaten op de korte termijn. Studenten zijn dan ook geneigd om desirable difficulties te vermijden met negatieve effecten op hun leerresultaten tot gevolg. Hoe leren we studenten omgaan met het paradoxale karakter van desirable difficulties, zodat hun zelfgereguleerd gebruik van deze leerstrategieën verbetert? In mijn presentatie ga ik aan de hand van recente, wetenschappelijke inzichten in op deze vraag en zal ik richtlijnen geven voor vertaling naar de onderwijspraktijk.  

Parallelsessie 1 - Dr. Peter Verkoeijen: Cognitieve leerstrategieën tijdens zelfstudie in het eerstejaars hoger beroepsonderwijs: wat doen studenten en hoe zou je hen kunnen verleiden tot effectief leren? 

Het gebruik van effectieve cognitieve leerstrategieën zorgt voor de constructie van betekenisvolle kennisnetwerken, voor de consolidatie van dit soort netwerken of voor beide. Dit vertaalt zich in een betere beheersing van de stof en mogelijk een betere prestatie. In het hoger beroepsonderwijs (hbo) vindt het leerproces vaak plaats tijdens zelfstudie. Wetenschappelijke literatuur laat zien dat studenten tijdens deze zelfstudie geneigd zijn om oppervlakkige leerstrategieën te verkiezen boven effectieve leerstrategieën. Ik zal resultaten presenteren van praktijkgericht onderzoek met eerstejaars hbo studenten die laten zien wat studenten doen en hoe je hen zou kunnen verleiden tot het gebruik van effectieve leerstrategieën.

Parallelsessie 1 - Tim Debets MSc: Chatbots in het onderwijs: hoe studenten effectievere leerstrategieën kunnen toepassen.

"Chatbots in het onderwijs: hoe studenten effectievere leerstrategieën kunnen toepassen. Deze presentatie vertelt hoe chatbots kunnen bijdragen aan het verbeteren van leerprestaties door middel van het toepassen van effectieve leerstrategieën."
De tekst hierboven is grotendeels geschreven door ChatGPT, de gehypte chatbot die nu dagelijks in het nieuws is. Maar hoe werkt deze chatbot? Kunnen we meegaan met deze hype en een chatbot ontwikkelen die studenten helpt om effectieve leerstrategieën toe te passen tijdens het studeren? Deze twee vragen staan centraal tijdens deze presentatie.

Parallelsessie 2 - Dr. Felicitas Biwer: Study Smart - Studenten ondersteunen om slim te studeren.

Zelfregulerend leren, dus het vermogen om het eigen leren te plannen, te monitoren en te reguleren, krijgt steeds meer prioriteit in het hoger onderwijs. Echter, 60-80% van de studenten gebruikt passieve, en dus ineffectieve leerstrategieën tijdens hun zelfstudie. Het ‘Study Smart programma’ heeft daarom als doel om kennis over en het gebruik van effectieve leerstrategieën te bevorderen. In deze bijdrage zullen de effecten van het Study Smart programma op vaardigheden van zelfregulerend leren worden gepresenteerd en tips over succesvolle implementatie van een leerstrategietraining in het hoger onderwijs worden bediscussieerd.    

Parallelsessie 2 - Sterre Ruitenburg MSc en Fieke Ophuis-Cox MSc: Retrieval Practice in het Primair en Secundair Onderwijs: Waarom en Hoe? 

Onderzoek toont aan dat het ophalen van informatie tijdens het leren (retrieval practice) een positief effect heeft op het onthouden van deze informatie. Ondanks robuuste effecten van retrieval practice in labonderzoek en onderzoek in het hoger onderwijs, is er minder bekend over praktijkrelevante effecten in het primair en secundair onderwijs. Tijdens deze parallelsessie bespreken we de laatste resultaten van onderzoek naar de effectiviteit van retrieval practice in deze sectoren. Hierbij maken we een belangrijke vertaalslag naar manieren om retrieval practice effectief in te zetten in de onderwijspraktijk.

Keynote - Tim Surma MSc: Wat leraren (kunnen) weten over effectief leren.

Leraren hebben een grote invloed op de leerprestaties van leerlingen. De centrale rol die de kwaliteit van de leraren speelt voor de leerresultaten van de leerlingen is onbetwist, zowel uit wetenschappelijk als uit praktisch oogpunt. Dit onderstreept onder meer het belang van een krachtige opleiding van leraren waarbij ze essentiële inzichten over leren en instructie – gebaseerd op robuust wetenschappelijk onderzoek en rijke praktijkkennis – mee krijgen om startbekwaam het beroep aan te vatten. We verkennen in deze keynote de wetenschappelijke evidentie rond wat leraren (kunnen) weten over effectieve leer- en instructiestrategieën en welke tendensen er (inter)nationaal bestaan om de curricula van lerarenopleidingen meer evidence-informed te maken.